Gelijkwaardigheid is prachtig. Maar hoever reikt dat begrip? Zijn we bijvoorbeeld ook gelijkwaardig aan kinderen?
Kijk of luister je deze blog liever? Onderaan deze blog staat een video met dezelfde inhoud.
Een uitdagende vraag
In deze blog ga ik jullie een vraag stellen, om even te kietelen aan jullie beeld over gelijkwaardigheid. Want het is erg belangrijk dat als je aan de uitvoering gaat, als je gelijkwaardig leiderschap vorm gaat geven, dat het gedragen is door de visie. Dat het echt gedragen wordt wat je doet.
Als ik met leidinggevende managers, bestuurders, in gesprek ben over gelijkwaardigheid, over onze methodiek, zijn ze vaak enthousiast. En in mijn trainingen gebruik ik vaak de vraag ‘wat is het verschil tussen gelijkwaardigheid en gelijk?‘ voor een gesprek en daar ontstaat ook vaak enthousiasme. Om dat enthousiasme wat uit te dagen en te verdiepen heb ik een vraag voor je: hoe zit het dan met kinderen en gelijkwaardigheid? Dus zijn wij als volwassenen gelijkwaardig aan kinderen?
De kans is groot dat er nu wat bezwaren in je opkomen… Wat mensen vaak zeggen is: Kinderen hebben toch behoefte aan grenzen etcetera… De grap is dat ik dan dezelfde dingen hoor als die ik ook managers en bestuurders hoor zeggen over hun werknemers, over hun personeel. “Het zijn prima lui, ik waardeer ze heel erg… Maar deze taken en verantwoordelijkheden kunnen ze niet aan. En dat moet ik echt voor ze doen en kan ik niet aan ze overlaten.”
Laissez faire-leiderschap
Ik wil je uitdagen om alle vragen die je hebt aan mij te stellen en je conclusies voorlopig nog even uit te stellen.
Want als je iets niet kent of als je iets niet ziet, betekent het niet dat het er niet is.
Veel mensen denken in een soort aan/uit knop: er is een boven of een onder, óf jij bent de baas óf ik ben de baas. Of mijn werknemer moet dan alles maar zeggen, of mijn kind moet dan alles maar zeggen, of ik. En in de opvoeding wordt dan de term laissez faire wel gebruikt, wat eigenlijk staat voor loslaten. Dus je hebt een soort autoritaire opvoeding, dat is dat ik als ouder alles bepaal. Of je hebt laissez faire en dan bepalen mijn kinderen alles. En zo wordt ook vaak gedacht in organisaties dat we werknemers meer los moeten laten.
Mijn kanttekening bij zelf-organiserende teams
Dat is ook mijn grote kanttekening bij veel zelf-organiserende organisaties, zelf-organiserende teams. In de praktijk is dat vaak meer een soort laissez faire: de managementlaag er tussenuit geknald en het team moet het zelf maar fixen… Daar gaat veel mis. Daar wordt leiderschap gemist. En ik denk dat er ouderschap gemist wordt in gezinnen waar kinderen maar aan hun lot overgelaten worden of waar kinderen op de troon gezet worden en alles voor hen gedaan wordt.
Gelijkwaardig = jij én ik
Een beeld wat mensen snel denken, ook als ik vertel dat we in ons gezin ook gelijkwaardig werken, is dat mijn kids de baas zijn. Maar wat ik dan altijd zeg is: “hallo, ik ben er ook nog, jij bent er ook nog!” Gelijkwaardig leiderschap betekent niet dat jij er niet meer toe doet, integendeel: het is juist ontzettend belangrijk wat jij ervan vindt! En het is belangrijk wat die ander ervan vindt. Dus als het gaat over samenwerken op je werk of in je gezin, over besluiten nemen, over samen plannen maken, dan wordt er al snel gedacht in die aan/uit knop, maar er is een derde weg.
Jij bent niet de baas, ik ben niet de baas, samen zoeken we het beste voor iedereen
Dit is één van onze motto’s: jij bent niet de baas, ik ben niet de baas, samen zoeken we het beste voor iedereen. Grote kans dat je nog steeds in de aan/uit knop zit en denkt ‘als het niet op mijn manier gaat dan moet het dus op jouw manier.’ Nee, er is een derde weg.
Zolang je die derde weg, de weg van gelijkwaardigheid, niet kent… vertrouw me, hij is er en hij komt.
Nu praktisch…
De volgende blogs worden wat praktischer, gaan verder in op de vraag ‘HOE DAN?’. Ik geef je vast een klein tipje van de sluier. Want als het gaat over gelijkwaardig samenwerken, dat we allebei niet de baas zijn, dan denken mensen vaak al snel aan consensus en polderen. Dat is het zeker niet! Het gaat over consent en luisteren. Dat is heel wat anders 😉
Wil je daar vast meer over weten, lees dan deze blog over het verschil tussen consent en consensus.
Wordt vervolgd…
