Ons motto is ‘effectief samenwerken door vertrouwen en gelijkwaardigheid.’ Maar wat is dat vertrouwen? En wat is dan ‘samenwerken door vertrouwen?’ Kip of ei: ontstaat vertrouwen door samenwerken of juist andersom?
In deze blog onze visie en werkwijze. Een visie waarvan we in de praktijk zien dat het als een tierelier werkt. Dus niet alleen een mooi ideaal, maar ook een bewezen krachtige aanpak!
De meeste mensen deugen
Wellicht heb je het boek van Rutger Bregman ook gelezen of op z’n minst ergens langs zien komen. Bregman bepleit in zijn boek dat de meeste mensen deugen. Dat mensen een goede en een kwade kant hebben en dat vooral de vraag is welke kant je wilt versterken, voeding geven.
De vraag is wat jij vindt: deugen de meeste mensen en is dát hetgene waar je vanuit wilt gaan? Of zijn mensen ‘geneigd tot alle kwaad’ en moet je voortdurend op je hoede zijn dat je niet in het ootje wordt genomen?
Een definitie
Samenwerken vanuit vertrouwen is dat je er vanuit gaat dat het gedrag én de woorden van die ander met de juiste intentie geuit worden en daarom onze nieuwsgierigheid waard zijn. Het betekent ook dat we ervoor kiezen die ander als gelijkwaardig te zien en daarmee controle en aanklacht plaats laten maken voor loslaten en nieuwsgierigheid.
Mensvisie
Ik noemde hierboven al het ‘meeste mensen deugen’ versus ‘de mens is geneigd tot alle kwaad.’ Onder beide uitgangspunten ligt een mensvisie. Het is de vraag welke mensvisie jij hebt. Hoe kijk jij naar de ander? Vaak zegt het ook veel over hoe je naar jezelf kijkt: geloof je dat jij zelf te vertrouwen bent, geloof je dat je de juiste intenties hebt? Of zie je jezelf vooral als kwade genius die alles naar zijn hand wil zetten?
Een theorie of filosofie kan zomaar vaag blijven, niet-concreet. Liever benader ik het vanuit de praktijk, pragmatisch, wat werkt. En dan zien we dat er zoveel moois in mensen te vinden is, ook al lijkt het in eerste instantie niet. Juist achter de grootste weerstand gaat de grootste betrokkenheid schuil!
Dat neemt niet weg dat mensen vanuit angst of beschadiging soms de vreselijkste dingen doen.
Wij geloven dat er ontzettend veel goeds in mensen te vinden is EN dat we kwetsbaar zijn en toch zomaar iets stoms en/of destructiefs doen…
Legitieme behoeften achter destructief gedrag
Toch is ook dat laatste, dat ‘stomme dingen doen’, meestal een vorm van onhandige strategie om legitieme behoeften te vervullen. Ik leg uit wat ik daarmee bedoel. Als iemand een ander in elkaar slaat, heeft dat waarschijnlijk te maken met een behoefte aan rechtvaardigheid of veiligheid (jaja, degene die slaat voelde zich meestal heel onveilig). Ik wil op geen enkele manier een destructieve strategie, zoals slaan, goed praten. Toch wil ik wel pleiten voor het zien van de diepere behoeften achter het gedrag. En ik wil je uitnodigen die te blijven zoeken, niet te snel af (of aan) te haken op gedrag.
Want hoe vaak heb jij iets stoms gedaan, terwijl je dat eigenlijk zelf ook niet wilde? Je voelde je in het nauw, zag even geen andere weg, maakte je zorgen over een uitkomst, of wat dan ook. Jouw strategie was niet handig, vreselijk misschien. Wat je nodig had was zicht op je behoeften en empathie van jezelf of een ander.
Jaja, er zijn extreme gevallen…
Natuurlijk, ik vrees dat er ook ook mensen zijn die zo beschadigd zijn, die zo gewend zijn aan hun destructieve strategieën, die zich zo onveilig voelen, die wellicht een psychische aandoening hebben… dat het lastig is die diepere behoeften te ontmoeten en van daaruit een andere strategie te kiezen.
Toch acht ik de kans klein dat dit bij jouw collega of partner het geval is!
Wij zien keer op keer gebeuren dat onder destructieve strategieën legitieme behoeften schuilgaan en dat als die behoeften gezien en vervuld worden het ‘kwade’ gedrag plaats kan maken voor ‘deugdzaam’ gedrag. Om maar in de termen te blijven van ‘de meeste mensen deugen’ en ‘we zijn geneigd tot alle kwaad’…
De risico’s
Het risico van vertrouwen is bedonderd worden, er slecht van af komen. Bregman noemt dat ‘het collateral damage van vertrouwen.’ Wat hij stelt – en dat heeft mij enorm geprikkeld – is dat de bijkomende schade van terughoudendheid of wantrouwen wellicht veel groter is!
Want het is juist vertrouwen wat schoonheid zoekt, wat de diepere behoefte wil zien, wat onbevangen op weg wil gaan. Dat is een lichte manier van leven, een vriendelijke manier van kijken naar jezelf en de ander. In die ruimte ontstaat ontspanning, creativiteit, begrip en veel meer…
Wat verlies je door níet zo te kijken naar jezelf en de ander, door uit te gaan van het kwade, door kwaad te verwachten?
Natuurlijk, er zitten risico’s aan ‘samenwerken op basis van vertrouwen’. Toch is het de vraag of die risico’s groter zijn dan de risico’s van het niet- of aarzelend-vertrouwen. Ik denk het niet, ik denk dat je vanuit risico-management beter voor vertrouwen kunt kiezen. Het is aan jou daarin je eigen afweging en keus te maken 😉
Geschaad vertrouwen
Dit is lekker makkelijk te schrijven van achter mijn laptop. Ik weet dat vertrouwen soms flink geschaad kan zijn. Soms al in je jonge jaren. En dat vertrouwen dan lastig kan zijn. Zomaar linkt een bepaald persoon of een gebeurtenis aan een eerdere negatieve ervaring en – of je wilt of niet – die ervaring neem je dan mee. Ik schrijf dit omdat ik snap dat vertrouwen kwetsbaar is en dat menigeen tijd nodig heeft om vertrouwen te hebben. Met deze blog wil ik je enerzijds begrip geven én ook laten zien in welke vorm je kunt bouwen aan vertrouwen,
Hoe dan?
In ons werk gebruiken we twee methodieken om veiligheid en vertrouwen te faciliteren en versterken: BeterBesluit en Geweldloze communicatie. Ik noem nu uit beide methodieken een element wat je kunt gebruiken om samen te werken vanuit vertrouwen en/of te bouwen aan vertrouwen.
Wil je werken samenwerken vanuit vertrouwen? Kies dan voor deze tools.
Wil je bouwen aan herstel van vertrouwen? Kies dan ook voor deze tools.
BeterBesluit: praat in rondes en hou je mond als je niet aan de beurt bent
De belangrijkste peilers in onze methodiek zijn de procesregels en het nemen van besluiten met consent. De methodiek duwt je als het ware van een ego-plek naar een samen-plek: door het praten in rondes leer je te luisteren naar elkaar, door te besluiten met consent leer je te denken voor het geheel. Vooral dat praten in rondes helpt om te zwijgen, te reflecteren en te luisteren. En door dat luisteren hoor je zoveel meer… Daar worden we weer mensen-met-elkaar, daar gaan we goede intenties van de ander ontdekken, daar blijkt onder irritant gedrag een herkenbare behoefte schuil te gaan. Zo beluisteren én zo beluisterd worden is brandstof voor (herstel van) vertrouwen. Bewezen effectief! 😉
Geweldloze communicatie: wat je vindt mag je houden
Ons gevoel en gedrag komt voort uit vervulde of onvervulde behoeftes. Als ik behoefte heb aan zorgvuldigheid en iemand levert mij iets aan wat vol staat met fouten, dan word ik boos, verdrietig, moedeloos…wat dan ook. De essentie van Geweldloze communicatie is dat dit gaat over míj en niet over de ander. Ja, het gedrag van de ander triggerde misschien bepaalde gevoelens, maar ik kan nooit de ander daarvoor verantwoordelijk stellen. Dus word ik geraakt door iets wat een ander doet? Dan is de weg van verbinding (met mezelf én de ander) om te zoeken naar welke vervulde of onvervulde behoefte er schuil ging onder mijn gevoelens.
Let op, dat geldt dus ook andersom: als iemand helemaal flipt om iets wat ik zeg, dan is dat van die ander!
Misschien voel je em al aankomen: dit maakt mij niet afhankelijk van jou en jou niet van mij. Wat jij vindt mag je houden, dat is van jou. En wat ik vind is van mij, mag ik houden, kan ik niet aan iemand anders geven.
Dit lijkt wellicht wat koud en afstandelijk, want hebben we dan nog iets met elkaar? Jazeker. Als we al luisterend de ander en onszelf helpen te begrijpen wat er schuil ging onder het gevoel, welke behoefte (on)vervuld werd, dan gaan we verbinding ervaren met elkaar. Dus beluister de ander, beluister jezelf, vind jullie behoeften en ervaar de verbinding.
Er is nog zoveel meer te zeggen…
Voor nu houden we het maar even hier bij. Ik wens verlangen om samen te werken op basis van vertrouwen. Want ik geloof dat het jouw leven én dat van de mensen om je heen bijzonder zal verrijken!
Voel je vrij honderd-en-één vragen en aarzelingen op ons af te sturen (onder deze blog of via mail). We denken graag met je mee!
