Eerst veiligheid, dan openheid
14 juni 2019 

Eerst veiligheid, dan openheid

Veiligheid, je veilig voelen bij jezelf en de ander, is energie voor een vergadering en samenwerking. Als mensen zich veilig voelen, gaan ze floreren, zijn ze creatief, tonen ze eigenaarschap!

Het idee dat je alles kunt zeggen tegen elkaar. Dat je geen blad voor de mond hoeft te nemen.
Dat je zelfs zou kunnen zeggen waar je je vreselijk aan irriteert. En dat het dan leidt tot een constructief gesprek, dat het helpt in werk én relatie.

Dat zouden we allemaal wel willen. Toch?
En toch gebeurt het meestal niet.

We leven in redelijke harmonie met elkaar. En als het dan niet lekker loopt is het meestal freeze (bevriezen), flight (weg uit de situatie) of fight (vol erop). Alledrie leiden ze niet tot gezamenlijke daadkracht en betere relaties.

Creëer eerst een veilige context en daarna kun je alles bespreken wat besproken moet worden.Als het voor jou én de ander veilig genoeg is om alles uit te spreken, kan alles uitgesproken worden!

Kip of ei

Sommigen zullen zeggen dat juist door openheid veiligheid kan groeien.
Dat is ook zo. Juist door je uit te spreken, nodig je de ander uit zich ook uit te spreken.
En hoe meer jullie uitspreken en luisteren, hoe meer de veiligheid groeit.

Kip of ei… ze werken op elkaar in: veiligheid voedt openheid, openheid voedt veiligheid.

Ik kies altijd voor ‘eerst veiligheid’, want openheid zonder veiligheid kan juist heel bedreigend zijn. En veiligheid zonder openheid houdt niet lang stand: snel genoeg gaan mensen zich wel uitspreken.

Veiligheid is de uitnodiging om open te zijn! 

Wat is veiligheid

Hier is veel over te zeggen. Ik zal het kort houden.
Veiligheid gaat over autonomie en verbondenheid.

Autonomie is echt jezelf mogen zijn, zelf keuzes maken.
Verbondenheid is samen zijn met een ander zonder oordeel, een verbinding die dieper gaat dan woorden.

Alléén autonomie kan heel egocentrisch zijn en juist elke verbinding afstoten.
Alleen verbondenheid bestaat niet. Er is geen verbondenheid zonder autonomie.
Want zoals Buber, Ubunte e.v.a. zeggen: ik word ik in relatie tot jou. Ik ben omdat wij zijn.

Dáár is veiligheid!

Onveiligheid houdt zichzelf in stand

Ach, veilig en open willen we allemaal wel.
En toch gebeurt het heel vaak niet.
Omdat het niet veilig genoeg is om die eerste stap te zetten.

Dat is het verrotte van onveiligheid: het houdt zichzelf in stand!

Stel niet langer uit, omdat je het niet aandurft. Nodig iemand uit voor een workshop, trainingsdag, heidag, inspiratiesessie of hoe jullie het ook maar noemen. En laat iemand jullie begeleiden naar die veiligheid.

In 1 sessie (en voor altijd)

Wil je dit: veiligheid voor alles, veiligheid die uitnodigt tot openheid en creativiteit?
Dan zijn dit stappen die zeker gaan helpen!

  1. Werk met BeterBesluit

    BeterBesluit helpt je om te gaan luisteren naar elkaar. Een methode die bij uitstek veiligheid faciliteert! Bijvoorbeeld doordat het voorspelbaar is. En ook omdat het ruimte aan iedere stem geeft (praten in rondes, hou je mond als je niet aan de beurt bent, praat vrijuit als je wel aan de beurt bent). Ook dat is voorspelbaarheid.
    De veiligheid zit ook daarin dat je weet dat er niemand door je heen gaat harken, dat de ander zál luisteren naar wat jij te zeggen hebt. En dat de ander pas zal reageren als hij/zij aan de beurt is.

    Misschien is wel het sleutelwoord voor veiligheid gelijkwaardigheid. Gelijkwaardig betekent dat niemand meer of minder is dan de ander. Dan ben ik niet meer boven of onder jou, daar kijken we elkaar in de ogen. Daar mag ik zeggen wat ik wil zeggen, daar mag jij zeggen wat jij wil zeggen… en daar wint en verliest niemand. Of eigenlijk: iedereen wint!

    In onze blogs kun je meer lezen over de methodiek (bijvoorbeeld deze over de procesregels). Ook hebben we een online training BeterBesluit met daarin onze kennis en materialen.

  2. Als de methode eigen is, verdiep dan door Verbindende communicatie

    Eigenaarschap = verantwoordelijkheid nemen voor jezelf. Verbindende communicatie helpt om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf én de verantwoordelijkheid van de ander bij die ander te laten. Zónder die ander maar te laten vallen!

    Alles wat jij vindt en zegt gaat over jouw al dan niet vervulde behoeften. Zo gaan kijken naar jezelf en de ander (wat de ander zegt, gaat enkel over de ander) is bevrijdend. En heel veilig. Een veroordeling van de ander gaat niet langer over jou. Heerlijk!

    Oefen jezelf en de ander om andere woorden te gebruiken, waardoor je helderder jezelf kunt kennen én uitdrukken.

    We hebben ook een online training Verbindend communiceren. Dit is een vervolg/verdieping op de online training BeterBesluit.

  3. Als je dan de methoden en taal hebt geoefend, kan het om het echie gaan

    Dan zijn de kaders helder en die kaders faciliteren veiligheid voor alles wat ‘ter tafel moet komen.’ Dus kom maar op met alle lastige thema’s: zet ze op de agenda. De methodieken zullen zorgen voor veiligheid. Blijf vertrouwen op de methodieken, blijf vertrouwen op het proces. Het komt goed. Het ís al goed! Ook als het toch nog spannend is…

  4. Als het weer spannend wordt: ga terug naar de structuur (methodes) en er ontstaat ‘vanzelf’ weer veiligheid

    En door die veiligheid groeit de openheid. En door die openheid groeit de veiligheid. Laat maar gaan, dat vliegwiel!

Wachten is zonde

Hoe kom je dan van onveilig naar veilig? Daar is altijd initiatief voor nodig. Iemand moet het willen, iemand moet die intentie hebben, iemand moet de eerste stap zetten.

Zoals gezegd: stel niet langer uit. Dat is nergens voor nodig, daar pijnig je alleen maar jezelf en je team mee.

Lukt het je zelf niet? Nodig dan ons uit. Of wie dan ook! Iemand die jullie hierbij kan helpen.

Over de schrijver
Adrian Roest is coach, trainer, gespreksleider en adviseur bij SamenWerkt.nu Coöperatie UA. Hij houdt van humor en authenticiteit en creëert met zijn gelijkwaardige houding snel een veilige sfeer voor het hele team.
Reactie plaatsen